กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง (Ptosis) คือภาวะที่เปลือกตาบนตกลงมามากกว่าปกติ เนื่องจากกล้ามเนื้อตาที่ใช้ยกเปลือกตาแรงน้อย หรืออ่อนแรงลง อาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น เป็นแต่กำเนิด ความเสื่อมตามอายุ การใส่คอนแทกเลนส์มานาน ความผิดปกติของเส้นประสาท หรืออาการบาดเจ็บต่อเส้นประสาทและกล้ามเนื้อเปิดเปลือกตา ทั้งนี้ อาการสามารถเกิดขึ้นได้กับตาข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง หากเป็นมากทำให้การมองเห็นแย่ลง และส่งผลต่อคุณภาพชีวิตได้
การผ่าตัดเพื่อรักษากล้ามเนื้อตาอ่อนแรงมีหลายวิธี ซึ่งเลือกตามสาเหตุและความรุนแรงของอาการ ดังนี้
การผ่าตัดแผลใน (Internal Approach)
เหมาะสำหรับผู้ที่มีเปลือกตาตกเล็กน้อยถึงปานกลาง โดยจะทำการผ่าตัดด้านในเปลือกตา การผ่าตัดแบบนี้จะไม่มีแผลภายนอกและมักใช้เวลาฟื้นตัวน้อย เหมาะกับคนที่มีตาสองชั้นอยู่เดิม แต่ตาปรือ เปลือกตาตก ลืมตาแล้วเห็นตาดำน้อย สามารถผ่าตัดแก้ไขข้างเดียว หรือสองข้างก็ได้
การผ่าตัดแผลนอก (External Approach)
เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการกล้ามเนื้อตาอ่อนแรงตั้งแต่ระดับน้อยจนถึงรุนแรง ต้องการปรับกล้ามเนื้อร่วมกับตกแต่งหนังตา ชั้นตา หรือไขมันเปลือกตา แผลผ่าตัดจะอยู่ที่บริเวณชั้นตา การฟื้นตั ยุบบวมเข้าที่ จะใช้เวลานานกว่าเทคนิคแผลใน
การตรวจวินิจฉัย
แพทย์จะตรวจกำลังกล้ามเนื้อตาและประเมินความรุนแรงของอาการกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง รวมถึงภาวะอื่นๆ เช่น เบ้าตาลึกจากการขาดไขมัน หรือชั้นตาหลายชั้น เพื่อเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสม
การเตรียมผ่าตัด
แพทย์จะแนะนำการเตรียมตัวก่อนผ่าตัด เช่น การหยุดยาหรือวิตามินบางชนิด รวมถึงการเตรียมตัวก่อนผ่า
การผ่าตัด
ดำเนินการตามวิธีที่เหมาะสม ทั้งแบบแผลในหรือแผลนอก ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัย
การติดตามผล
หลังการผ่าตัด แพทย์จะติดตามผลการฟื้นตัวและให้คำแนะนำในการดูแลแผลหลังผ่าตัด
วิธีการปฏิบัติก่อนผ่า
วิธีการปฏิบัติหลังผ่า